Meyve Türleri
Elma
Takım | Rosales |
Familya | Rosaceae |
Alt Familya | Pomoideae – Maloideae |
Cins | Malus |
Tür | Çok sayıda tür bulunmaktadır. Malus x domestica Borkh. (Kültür elması türler arası bir hibrit kompleksidir). |
Gülgiller (Rosaceae) familyasından kültürü yapılan bir meyve türüdür. Elmanın ilk olarak Kuzey Anadolu’da, Güney Kafkaslar, Rusya’nın güneybatısında kalan bölgeler ve Orta Asya (Kazakistan’ın doğusu) dolaylarında ortaya çıktığı sanılmaktadır. Tür, bütün dünyaya Orta Asya’dan yayılmıştır. Besin değeri çok yüksek olan bir meyvedir. Tarih boyunca kültür çalışmalarıyla 1000 farklı elma çeşidi üretildiği düşünülmektedir. -36°C soğuğa dayanabilir. Kurak ve sıcaktan hoşlanmaz. Toprağı tınlı, tınlı-kumlu, en az 1 m derinlikte olmalıdır. pH değeri 6-7 olan toprağı sever. Taban suyu 1 m’den yakın olmamalıdır. Taşlı ve kireçli toprağı sevmez. Elma bol vitamininden dolayı çok sevilen meyvelerden biridir. Vitaminlerden A oldukça fazla miktarlarda bulunur. B vitamini ise azdır. Elma yiyenlerde akli bozuklukların ve teneffüs yolları rahatsızlıklarının azaldığı ve diş çürümesi nispetinin % 30’dan daha az olduğu tıbbi kaynaklarda belirtilmektedir. Elmanın % 83-85’i su, 0,40’ı protein, 8,35’i invert şeker, 1,60’ı sakkaroz, 0,07’si tanen, 1,32’si ham lif, 0,41’i kül, ayrıca çok az miktarda mangan, bakır, flor, magnezyum, kalsiyum, potasyum vs. maddeleri ve 100 gramında 59 kalori içerir.
Uzun sureli depolamaya uygun değerli türler
Fuji, Gala, Golden, Granny Smith, Starking, Breaburn, Elstar, Jonagold, Red Delicious, Red chief, Starkrimson, Pink lady gibi elma türleri başta olmak üzere 30 dan fazla ticari tür bulunmaktadır.
Elmanın Hasadı
Elma hasadı elle yapılır. Elmalar avuç içerisine alınarak hafifçe büküldükten sonra yukarıya doğru itildikleri zaman dallarından kolaylıkla kopartılır. Kopartılan elmalar kovalara ya da kasalara konulur. Taşıma sırasında elmaların zarar görmemesi için dikkatli olunmalıdır. Bodur çeşitlerde meyve hasadı daha kolay ve ucuz olmakta, hasat esnasında ağaçlarda mekanik zararlar oluşmamaktadır.
Elmada hasat zamanının belirlenmesinde dikkat edilmesi gereken ölçüler şunlardır:
- Tam çiçeklenmeden olgunluğa kadar geçen gün sayısı
- Meyve etinin sertliği
- Meyve kabuğunun rengi
- Meyvenin daldan kopma durumu
- Nişasta düzeyi
Elma meyve olarak ince kabuklu, çok nazik bir meyvedir. Meyveler hasat edilirken avuç içine alınmalı, parmakla sıkılmamalıdır. Meyveleri toplama kovalarına koyarken ve boşaltırken çok dikkatli olunmalıdır. Sebep olunacak küçük bir yara (örneğin tırnak izi) veya ezik depo çürüklüğüne sebep olmakla birlikte mantarların oluşmasına da neden olabilmektedir.
Meyvelerin pazar değerinin yüksek olması ve bu değeri korumalarında en önemli nokta hasat zamanının doğru bir şekilde belirlenmesidir. Zamanında hasat edilen meyveler, o çeşidin kalite yönünden en yüksek özelliklerini taşırlar. Elma yetiştiriciliğinde sorunlar özellikle meyvelerin hasadı ile başlamakta ve pazarlama kanallarının çeşitli evrelerini içine alan “soğuk zincir” (hasat-depolama öncesi işlemleri-depolama-taşıma-pazarlama) boyunca devam etmektedir. Hasat öncesi ve hasat sonrasını ilgilendiren bu konular kontrol altında tutulmadığında ürün kayıpları %30-40’lara kadar çıkabilmektedir.
Elma hasatı ile birlikte meyvede bir an önce yavaşlatılması gereken solunum olayı da başlamaktadır.
Elmanın depolanması için uygun şartlar
Tüm meyvelerde olduğu gibi, ürün hasat sonrasında bir an önce depoya getirilmeli, ön soğutma ile iç çekirdek sıcaklığı düşürülerek soğuk zincire sokulmalıdır. En kısa surede iç çekirdek sıcaklığının düşürülmesi, uzun süre depolama için bütün meyvelerde olduğu gibi elmada da altın kuraldır. Bu solunumu başlayan meyvenin solunum hızını düşürür ve böylelikle elmalar soğuk hava depolarında yaklaşık 4-5 ay sürelerde kabul edilebilir ticari değer / kalite kayıpları ile depolanabilmektedir. Mevcut üründe depolama süresini maksimize etmek buna bağlıdır. Elmaları 0 – 5°C arası sıcaklıklarda ve %90 -95 aralığında nem seviyesinde depolama gereklidir
Genel olarak meyve türlerinde depolana bilirlik açısından en önemli faktörlerden bir tanesi de meyvenin şeker oranıdır. Meyvedeki yüksek şeker oranı fermantasyonu hızlandıran bir özelliktir. Dolayısı ile aynı meyvenin farklı daha tatlı olan türünde dahi depolama süreleri ters orantı ile kısaldığını söylemek mümkündür. Bunun dışında uzun süreli depolama için uygun türlerde bile hasat zamanı benzeri nedenden dolayı çok önemlidir. Hasat edilen meyvelerin hasat zamanı, ne bu zamanın öncesinde, ne sonrasında ve olması gereken şekilde tam zamanındaki günlerde yapılmalıdır. Bu durum meyvenin depolamasındaki süreyi uzatabilmek için, hasat öncesinde ağacından aldığı katı madde ve şeker miktarı ile ilişkilendirilmektedir.
Kontrollü Atmosferde Elma
Elmada ticari olarak değerli 30 dan fazla tür bulunmaktadır. Her türün kontrollü atmosfer şartları kendine has olmak ile birlikte genel olarak O2 için % 1 -1.5, CO2 için ise % 1 – 2.5 yaklaşık değerlerinde depolanması gerektiği söylenebilir. Elma kontrollü atmosferde ortalama 10-11 aylara kadar nerede ise depoya girdiği kalitede depolanabilmektedir. Elma depolama sıcaklığı için ortalama 0 – 5°C arası sıcaklıklarda ve %90 -95 aralığında nem seviyesinde depolama gereklidir. Uzun süreler planlandığında sıcaklık üşüme zararına karşı biraz daha yüksek tutulmalıdır.
Bununla birlikte net depolama protokol değerleri (O2, CO2, Sıcaklık ve Nem) meyvenin o sezondaki hasat zamanı, meyvenin yetiştiği yılın iklimi, hangi nar türü olduğu, toprak / sulama / hasat şekli itibariyle bahçe özellikleri gibi birçok durumdan dolayı değişiklik gösterebilmektedir. Tam kontrollü atmosfer protokolleri için uzman kuruluşlardan, üniversitelerin ilgili bahçe bitkileri bölümlerinden, konusunda deneyimli özel danışmanlardan da muhakkak bilgiler ve profesyonel destek alınmalıdır.
Kontrollü atmosferde nar depolama sistemleri için çözüm ortağı olarak bizi tercih eden müşterilerimize özel olarak konu ile ilgili en doğru ve uygun çözümü sağlayacak konusunda uzman kuruluş ya da kişilere yönlendirme yapmaktayız.
Armut
Takım | Rosales |
Familya | Rosaceae |
Alt Familya | Pomoideae |
Cins | Pyrus |
Tür | Çok sayıda tür bulunmaktadır. A- Doğu Asya armut türleri B- Orta Asya armut türleri C- Akdeniz havzası armut türleri D- Avrupa armut türleri |
Latince adi Pirus communis olan armut ağacı Gülgillerdendir. İlkbaharda erken açan beyaz renkli çiçekleri güle benzer… Armut meyvesi yalancı meyvedir. Bazen meyve etinde taş hücreleri bulunur. Bu durum çeşit ve toprak koşulları ile ilişkilidir. Meyve kabuğu yeşil, sarı, kırmızı ya da koyu kırmızı renkte olabilmektedir. Ağacı dikine büyür. Taç genel olarak piramit şeklinde gelişir. Gövde rengi koyu gridir. Odunu oldukça serttir. Armudun kökü derine gider. Kazık kök yapısına sahiptir.
Dalları Tüysüzdür. Üç tip dal vardır; 1- Obur dallar 2- Odun dalları 3- Meyve dalları. Armut bir ılıman iklim meyvesidir. Soğuklara dayanımı elmaya göre daha azdır.-30oC’ye kadar dayanabilir. Armudun çiçeklenmesi elmadan 7–10 gün öncedir. Bu yüzden ilkbahar geç donlarından etkilenebilir. Armut bahçeleri soğuk havanın çöktüğü çukur yerlere kurulmamalıdır. Armutlar, bol güneşli ve yazları sıcak geçen yerlerden hoşlanırlar.
Uzun sureli depolamaya uygun değerli türler
Santa Marıa, Conference, Abate Fetel, Deveci, Nashi, Wıllıams, Ya Li, Starkrımson, Chojuro, Doyene Du, Comice, Etrusca, Hosui, Kosui gibi türler başta olmak üzere
Armudun hasadı
Ortalama armut ağacı, çiçeklenmeden yaklaşık 110-115 gün sonra hasat için hazırdır. ABD’nin çoğu bölgesinde armut hasadı yaz sonu ve sonbahar gibi yapılır (Ağustos-Ekim). Tüm meyve ağaçlarında olduğu gibi, tam olarak ne zaman hasat yapılacağını bilmek, yılların verdiği deneyimi ve sürekli “deneme yanılma” çabasını gerektirir. Alternatif olarak, ticari meyve ağacı yetiştiricileri, en uygun hasat zamanını belirlemek için meyvelerin şeker oranını düzenli olarak kontrol ederler. Genel bir kural olarak, armutların ağaçta tamamen olgunlaşmasına izin vermeyiz, çünkü meyve kalitesini olumsuzca etkiler (meyveler ağaçta tamamen olgunlaştığında meyvenin içindeki çekirdeklerin bulunduğu bölge kumlu olur – Ya Li armudu hariç). Armut hasadı sadece elle yapılır, çünkü morluklara karşı çok hassastır. Hasattan sonra meyveler ayıklanır ve devamında meyve sınıflandırılması yapılır, çünkü zarar görmüş meyveler etilen üretir ve bu durum diğer meyvelere zarar verebilir.
Armutta uzun süreli depolama planlandığında normal hasat süresinden biraz daha önce hasat edilmelidir. Ancak bu konu hassas ve tecrübe gerektiren bir konudur. Üründen elde edilecek tonaj ve meyvenin depolama sonrası olgunlaşması ve ticari değeri oluşturacak tat ve özelliklere ulaşmasını da riske edecektir.
Genel olarak armutların bir iki türü hariç ağaçta ticari değerini oluşturacak olgunlaşma seviyesine girmezler. Bu ancak depolarda oluşur.
Armudun depolanması için uygun şartlar
Tüm meyvelerde olduğu gibi, ürün hasat sonrasında bir an önce depoya getirilmeli, ön soğutma ile iç çekirdek sıcaklığı düşürülerek soğuk zincire sokulmalıdır. En kısa surede iç çekirdek sıcaklığının düşürülmesi, uzun süre depolama için bütün meyvelerde olduğu gibi armutta da altın kuraldır. Mevcut üründe depolama süresini maksimize etmek buna bağlıdır. Genel olarak armut çeşitlerinin soğukta muhafaza koşulları -1°C ile 2°C’de ve %90-95 nemde 1-3 aydır. Bu değerler armudun cinsine hasadın yapıldığı coğrafyaya ve iklime bağlı olarak değişmektedir. Armut nem kaybına karşı aşırı hassas olduğu için depolamasında nemlendiricilerin mutlaka kullanılması önerilir. Aksi taktirde boyun / sap kısımlarında yumuşama görülür ve uzun süre depolaması riskli hale gelir.
Kontrollü atmosferde armut
Kontrollü atmosferde armut depolamada O2 için % 1.5 – 4 CO2 için ise çoğu armut türünde oldukça düşük olmak ile birlikte yaklaşık ortalama değerleri %0.5 – 5 CO2 aralığındadır. Kontrollü atmosferde çoğu armut türü normal şartlara göre daha uzun sürelerde depolanmak ile birlikte Comice gibi armut türleri 11 aylara kadar depolanabilmektedir. Türkiye Coğrafi markası olan Deveci armudu da kontrollü atmosferle depolama süresini normal depolara göre nerede ise 2 katına çıkarmaktadır.
Bununla birlikte net depolama protokol değerleri (O2, CO2, Sıcaklık ve Nem) meyvenin o sezondaki hasat zamanı, meyvenin yetiştiği yılın iklimi, hangi armut türü olduğu, toprak / sulama / hasat şekli itibariyle bahçe özellikleri gibi birçok durumdan dolayı değişiklik gösterebilmektedir. Tam kontrollü atmosfer protokolleri için uzman kuruluşlardan, üniversitelerin ilgili bahçe bitkileri bölümlerinden, konusunda deneyimli özel danışmanlardan da muhakkak bilgiler ve profesyonel destek alınmalıdır.
Kontrollü atmosferde armut depolama sistemleri için çözüm ortağı olarak bizi tercih eden müşterilerimize özel olarak konu ile ilgili en doğru ve uygun çözümü sağlayacak konusunda uzman kuruluş ya da kişilere yönlendirme yapmaktayız.
Ayva
Takım | Rosales |
Familya | Rosaceae |
Alt Familya | Maloideae – Pomoideae |
Cins | Cydonia |
Tür | C. oblonga Mill. (C. vulgaris) |
Ayva (Cydonia oblonga), gülgiller (Rosaceae) familyasından 4–5 m boylanan, kırmızı kahverengi gövdeli meyve ağacıdır. Derine gitmeyen yüzeysel kök sistemine sahiptir. 10 ile 1000 m arasındaki yüksekliklerde hemen her bölgede yetiştirilebilir. Kumlu-tınlı sıcak ve geçirgen topraklarda yetişir. Soğuğa dayanıklıdır 7°C periyodundaki sıcaklık ayva için idealdir. Üretimi, tohumla, kök sürgünleri ve çelikleme yapılır. Ayva yetiştiriciliğinin Anadolu’dan Yunanistan ve İtalya’ya geçtiği, milattan önce 650 yılında Yunanistan’da yetiştirildiği ve oradan diğer Avrupa ülkelerine yayıldığı tarihi araştırmalardan anlaşılmaktadır. Ayvaya bugün Avustralya hariç tüm dünya ülkelerinde rastlanabilmektedir.
Uzun sureli depolamaya uygun değerli türler
Eşme Ayvası, Ekmek Ayvası, Limon Ayvası
Ayvanın Hasadı
Ayva hasadı, çeşitlere ve bölgelere göre değişmekle birlikte, genellikle Eylül ayının ikinci yarısı veya Ekim ayında yapılır. Meyvenin depo ömrünü uzatmak için hasat elle ve dikkatli bir şekilde yapılmalıdır. Ayrıca, ayvada geç yapılan hasat, meyvenin depo ömrünün kısalması üzerine doğrudan etkilidir. Bu nedenle zamanında hasat önemlidir. Ağaç başına verim 60-100 kg arasında olup, Türkiye ortalaması 25 kg/ağaçtır. Yetiştiriciden yetiştiriciye göre değişmekle birlikte çeşitlerin hasat olumlarında ağaçtan kopartılma zamanlarını tayin eden bazı kriterler: sırasıyla, meyve iriliği, kabuk zemin rengi, meyve eti sertliği, suda eriyebilir, şeker oranı, tam çiçeklenmeden hasada gün sayısı, meyvenin daldan kopma direnci vb… olarak verilebilir. Bir çeşidin hasat zamanın gelip gelmediği bu hususlar dikkate alınarak belirlenmelidir. Eğer hasat erken yapılırsa; meyveden istenen renk, tat ve irilik elde edilemediği gibi yola ve depoya dayanım süresi kısalarak meyvenin su kaybetme riski de artar. Hasat erken değil de geç yapılacak olursa; hasat öncesi dökümler artarak meyvelerde kalite kayıpları meydana gelebilir. Hasat mutlaka elle yapılmalı ve kopartılan meyveler dikkatli bir şekilde toplama kaplarına konulmalıdır. Aksi takdirde meyvelerdeki zararlanma oranını arttırmış oluruz. Hasat edilen meyveler ayırma ve boylama işlemine tabi tutulduktan sonra en kısa sürede pazara veya bazı kimyasallarla (depo kayıplarını azaltmak için) muamele edilerek muhafaza ortamlarına alınmalıdırlar. Kullanılan anaca ve uygulanan kültürel işlemlere göre, ağacın verime başlaması ve ağaç başına alınan verimler arasında büyük farklılıklar bulunmaktadır. Anaç olarak armut veya diğer kuvvetli gelişen anaçlar kullanılmış ise ağaçların ekonomik anlamda meyve verebilmeleri için en az 5 – 6 yıl gibi bir süreye ihtiyaç duyulmaktadır. Eğer kuvvetli gelişen anaçlar değil de daha zayıf gelişen ayva klonları gibi anaçlar kullanılmış ise, bu süre, 3 veya 4 yıldır. Bununla birlikte zayıf gelişen anaç kullanılarak sık dikim (1 X 4m) yapılmış ve iki yaşlı dallanmış fidanlar kullanılır ise bu süre iki yıldır. Ağaç başına verimler dikkate alındığında, tabii olarak büyük ağaçlar oluşturan kuvvetli anaç üzerine aşılı çeşitlerin verimleri fazla gibi gözükebilir.
Ayvanın depolanması için uygun şartlar
Tüm meyvelerde olduğu gibi, ürün hasat sonrasında bir an önce depoya getirilmeli, ön soğutma ile iç çekirdek sıcaklığı düşürülerek soğuk zincire sokulmalıdır. En kısa surede iç çekirdek sıcaklığının düşürülmesi, uzun süre depolama için bütün meyvelerde olduğu gibi ayvada da altın kuraldır. Mevcut üründe depolama süresini maksimize etmek buna bağlıdır. Ayva en yüksek donma derecesi -2°C’dir. Ayva depolamada en önemli unsur optimum depolama şartı 0/2°C’de % 90 bağıl nemde depolanmasıdır. Ayvaların depodaki gelişimleri elmalara benzer özellik göstermektedir. Depolama süresi 2-3 aydır ve işlenecek meyveler 20°C’de olgunlaştırılır. Ayva 3-4 ay depolama 1°C derece sıcaklık 90-95 neme ihtiyaç duyar.
Kontrollü atmosferde Ayva
Ayva uygun şartlar sağlandığında yaklaşık olarak % 2 O2 %3 CO2 değerleri ile 7 aya kadar kontrollü atmosferde depolanabilmektedir.
Genel olarak meyve türlerinde depolana bilirlik açısından en önemli faktörlerden bir tanesi de meyvenin şeker oranıdır. Meyvedeki yüksek şeker oranı fermantasyonu hızlandıran bir özelliktir. Dolayısı ile aynı meyvenin farklı daha tatlı olan türünde dahi depolama süreleri ters orantı ile kısaldığını söylemek mümkündür. Bunun dışında uzun süreli depolama için uygun türlerde bile hasat zamanı benzeri nedenden dolayı çok önemlidir. Hasat edilen meyvelerin hasat zamanı, ne bu zamanın öncesinde, ne sonrasında ve olması gereken şekilde tam zamanındaki günlerde yapılmalıdır. Bu durum meyvenin depolamasındaki süreyi uzatabilmek için, hasat öncesinde ağacından aldığı katı madde ve şeker miktarı ile ilişkilendirilmektedir.
Narenciye
Takım | Geraniales |
Familya | Rutaceae |
Alt Familya | Aurantioideae |
Cins | Citrus |
Turunçgillerin anavatanı Arap Yarımadası’nın doğusundan, Filipinler’in doğusuna kadar ve Himalayalar ile Hindistan’dan Avustralya’ya kadar olan bölgeyi içine alan geniş bir coğrafya olmasına rağmen, asıl anavatanı Güneydoğu Asya’dır. Turunçgiller botanik olarak bir üzümsü meyvedir. Üzümsü meyveler içinde de Hesperidum grubunda yer alır. Bu grubun ortak özelliği, meyve kabuğunun esanslı olması, kalın ve gelişmiş bir meyve kabuğuna sahip olmasıdır. Meyveler salkım şeklindedir ve bir salkımda 10-15 meyve bulunabilir. Turunçgiller genel olarak hava sıcaklığı 12,8°C’ye ulaştığında büyümeye başlar. Hızlı büyümeye başlama sıcaklığı 18 -19°C’dir. En iyi büyüme sıcaklığı ise 26-28°C arasıdır.
Uzun sureli depolamaya uygun değerli türler
İtalyan memeli limon (kara limon – Zagara bianca), Küt diken limonu, Lamas cinsi limon, Valencia cinsi portakal
Narenciye Hasadı
Turunçgillerde üreticiden tüketiciye ulaşıncaya kadar geçen süreçte meyve kalitesinin korunabilmesi, muhafaza ve raf ömrünün uzun olması için en uygun hasat zamanının belirlenmesi çok önemlidir. Turunçgiller olgunlaştıktan sonra bir süre ağaç üzerinde kalabilir. Ancak meyvelerde şeker/asit dengesi bozulur, kalite düşer, puflaşma ve kabuk kalınlaşması olur. Ayrıca, rüzgâr, dolu, don zararlanmaları ve dökümler olmaktadır. Ağaçta fazla kalmış meyvelerin depoda dayanması da azalır. Meyvesi geç hasat edilen ağaçlar gelecek yıl az ürün vermektedir. Hasat genelde yaralanmaların en çok olduğu ve patojenlerin en fazla bulaştığı aşamalardandır. Hasat zamanı ve şekli önemli olduğu gibi işçilerin tırnakları, meyveyi hırpalamaları hasat esnasında oluşan zararlanmalar üzerine etkilidir. Hasatta azami dikkat ve özen çok önemlidir. Meyvenin o andaki değeri üzerinde önemli bir etki yapmakla kalmaz, bu sırada meydana gelen yaralanmalar ve berelenmeler ile bunların sonucundaki küflenmeler, meyvenin muhafaza süresini de geniş ölçüde etkiler.
Narenciyenin depolanması için uygun şartlar
Tüm meyvelerde olduğu gibi, ürün hasat sonrasında bir an önce depoya getirilmeli, ön soğutma ile iç çekirdek sıcaklığı düşürülerek soğuk zincire sokulmalıdır. En kısa surede iç çekirdek sıcaklığının düşürülmesi, uzun süre depolama için bütün meyvelerde olduğu gibi narenciyenin de altın kuraldır. Mevcut üründe depolama süresini maksimize etmek buna bağlıdır. Depolama sıcaklıkları diğer meyvelere göre biraz yüksektir. Limon depolanması ortalama 7 °C lerde, portakalda ise Valencia cinsinde 5.5 – 6 °C lerde % 90 – 95 nem seviyeleri ile yapılmaktadır. Bunun sebebi depolarda görülen üşüme zararından kaynaklanmaktadır. Meyveler uzun süre depolandıklarında veya daha düşük sıcaklıklarda depolandıklarında üşüme zararı ile karşı karşıya kalır. Depolama sıcaklıkları arasındaki farklar; kullanılan çeşide, bakım koşullarına, toprak ve iklim özelliklerine, hasat sırasındaki olgunluk durumuna ve depolama süresine göre değişiklik gösterir.
Kontrollü atmosferde Narenciye (limon ve portakal)
Kontrollü atmosferde depolanbilen narenciye cinslerinde 6-7 ay sürelerde yok denecek kadar az fire sonucu ile depolanabilmektedir. Narenciyede atmosfer için yaklaşık % 14 -16 O2 ; % 2 – 3 CO2 değerleri ile depolama yapılmaktadır.
Genel olarak meyve türlerinde depolanabilirlik açısından en önemli faktörlerden bir tanesi de meyvenin şeker oranıdır. Meyvedeki yüksek şeker oranı fermentasyonu hızlandıran bir özelliktir. Dolayısı ile aynı meyvenin farklı daha tatlı olan türünde dahi depolama süreleri ters orantı ile kısaldığını söylemek mümkündür. Bunun dışında uzun süreli depolama için uygun türlerde bile hasat zamanı benzeri nedenden dolayı çok önemlidir. Hasat edilen meyvelerin hasat zamanı, ne bu zamanın öncesinde, ne sonrasında ve olması gereken şekilde tam zamanındaki günlerde yapılmalıdır. Bu durum meyvenin depolamasındaki süreyi uzatabilmek için, hasat öncesinde ağacından aldığı katı madde ve şeker miktarı ile ilişkilendirilmektedir.
Siyah İncir
Takım | Urticales |
Familya | Moracae |
Cins | Ficus |
Tür | Ficus carica |
İncirin anavatanı Türkiye olup, buradan Suriye Filistin ve daha sonrada Ortadoğu üzerinden Çin ve Hindistan’a yayılmıştır. İncirin özel döllenme ve kendine özgü kurutma şartları isteyen bir meyve olması yetiştiği bölgeleri sınırlı kılmaktadır. İncir her ne kadar subtropik bir meyve olsa da geniş ekolojik uyum kabiliyeti nedeniyle yurdumuzun tüm sahil kuşağında ticari olarak yetiştirilmektedir. Kışları ılık, yazları sıcak ve kuru şartlara ihtiyaç duyar. Yıllık ortalama sıcaklığın 18-200C olduğu yerlerde yetişir. Meyve doğuşundan hasat sonuna kadar olan Mayıs-Ekim aylarında, daha yüksek ortalama sıcaklıklar ve özellikle meyve olgunluğu ve kurutma döneminde 300C kadar çıkan ortalama sıcaklıklar gerekmektedir.
Ficus caricanın Hasadı
Hasat el ile yapılır, incir avuç içiyle ezilmeye neden olmayacak şekilde kavranıp sağa sola döndürülerek ve çekerek kopartılır. Kopartılan meyvelerin zedelenmemesi ve ezilmemesi için kova veya yayvan kaplar kullanılmalıdır. Ürün sabahın erken saatlerinde, serinlikte, güneşe ve sıcağa maruz kalmadan toplanmalıdır. Erken hasat yapılacak meyvede makas kullanılması gerekmektedir. Her meyvede olduğu gibi depolama ömrünün uzaması için hasat sonrası biran önce soğuk zincire girmelidir.
Ficus caricanın depolanması için uygun şartlar
İncir 0oC %90-95 nem değerlerinde 1-2 hafta depolanabilmektedir. Uzun süreli depolaması planlanan incirlerde nispeten daha erken hasat edilmeli ve muhakkak makas ile yapılmalı ve meyve sapı gerekli uzunlukta üzerinde kalacak şekilde hasat edilmelidir.
Genel olarak meyve türlerinde depolanabilirlik açısından en önemli faktörlerden bir tanesi de meyvenin şeker oranıdır. Meyvedeki yüksek şeker oranı fermentasyonu hızlandıran bir özelliktir. Dolayısı ile aynı meyvenin farklı daha tatlı olan türünde dahi depolama süreleri ters orantı ile kısaldığını söylemek mümkündür. Bunun dışında uzun süreli depolama için uygun türlerde bile hasat zamanı benzeri nedenden dolayı çok önemlidir. Hasat edilen meyvelerin hasat zamanı, ne bu zamanın öncesinde, ne sonrasında ve olması gereken şekilde tam zamanındaki günlerde yapılmalıdır. Bu durum meyvenin depolamasındaki süreyi uzatabilmek için, hasat öncesinde ağacından aldığı katı madde ve şeker miktarı ile ilişkilendirilmektedir.
Oda içi sıcaklık homojenliğini sağlayabilecek şekilde oda içinde hava sirkülasyonunu kontrol edebilmek amacı ile depolar diğer meyve depolarına göre daha küçük dizayn edilmelidirler.
Kontrollü atmosferde Bursa Siyahı Ficus Carica
Kontrollü atmosfer sistemli depolarda 0oC, %90-95 nem 3-5 O2, 12-15 CO2 değerlerinde depolama süresi 6 haftaya uzamaktadır. İncirin depolanmasında küçük odalar ve kontrollü atmosfer palet sistemleri kullanılır.
*Black Mission’ ‘Calimyrna” türleri normal atmosferde 1-2 hafta depolanabilirken bu türler kontrollü atmosferde ise 3-4 hafta depolanabilir.
Hasat zamanı hedeflenen depolama uzunluğuna göre ayarlanmalıdır.
Nar
Takım | Myrtales |
Familya | Punicaceae |
Cins | Punica |
Tür | Punica granatum L. |
Anavatanı Güneybatı Asya, Güney Asya, Yakındoğu, Ortadoğu, İran, Afganistan, Güney Kafkasya, Anadolu dur. Anavatan bölgesinden İran, Suriye, Filistin ve Mezopotamya’ya yayılmış, MÖ. 1500’lerde Mısır, Kuzey Afrika, Kıbrıs, Girit, İspanya ve İtalya’ya geçmiş, 1521 yılında Amerika kıtasına götürülmüştür. Narlar kuraklığa dayanıklıdır. Akdeniz yağış rejiminin etkili olduğu, dönenceler ile 40. enlemler arasında, 1000 m kadar yüksekliğe sahip bölgelerde yetişebilir. -10°C’ye kadar soğuğa dayanabilir. Yıllık 500 mm yağış yeterli olmaktadır. Bol güneş seven bitki, yazın aralıklarla sulanırsa verim artmaktadır. Daha yağışlı bölgelerde sık sık botyritis mantarına bağlı rahatsızlıklarından kaynaklanan kök çürümeleri ile karşı karşıya da kalabilmektedirler.
Uzun sureli depolamaya uygun değerli türler
Wonderful (Kaliforniya ve İsrail), Mollar ve Tendral (İspanya), Schahvar ve Robab (İran), Hicaznar ve Beynar (Türkiye), Zehri ve Gabsi (Tunus) narlarıdır.
Narın Hasadı
Meyveler, tam çiçeklenmeden 4.5 / 5.5 ay sonra Eylül-Kasım döneminde derim olgunluğuna gelir. Makas kullanılır. Nar klimakterik göstermeyen bir meyvedir. Olgunluk kriterleri genellikle çeşide özgü şeker/asit oranı, kabuk ve dane rengidir. Erken hasat meyvenin kalitesini düşürür. Tam olgunluğu beklemek ise yetiştiriciyi meyve çatlaması ile karşı karşıya bırakabilir.
Nar için hasat öncesi ve hasada yakın zamanda meyvelerin ağaçta iken yağış görmesi de yine ticari değeri düşüren kabuk çatlaması problemlerine neden olur ve uzun süre depolana bilirliği açısından çok sakıncalıdır. Bahçeden gelen ve başta taç kısmından olmak üzere meyve üzerinde meyveyi çürüten Botyritis mantar riskini aşırı derecede arttıran zararlı bir durumdur.
Narın depolanması için uygun şartlar
Tüm meyvelerde olduğu gibi, ürün hasat sonrasında bir an önce depoya getirilmeli, ön soğutma ile iç çekirdek sıcaklığı düşürülerek soğuk zincire sokulmalıdır. En kısa surede iç çekirdek sıcaklığının düşürülmesi, uzun süre depolama için bütün meyvelerde olduğu gibi narda da altın kuraldır. Mevcut üründe depolama süresini maksimize etmek buna bağlıdır. Narda Sıcaklık ± 5°C Nem ise %90-95 aralığında olmalıdır. Normal atmosfer şartlarında kalitesini kademeli olarak kaybetmek ile birlikte 3-4 ay depolanabilmektedir. Genel olarak meyve türlerinde depolanabilirlik açısından en önemli faktörlerden bir tanesi de meyvenin şeker oranıdır. Meyvedeki yüksek şeker oranı fermentasyonu hızlandıran bir özelliktir. Dolayısı ile aynı meyvenin farklı daha tatlı olan türünde dahi depolama süreleri ters orantı ile kısaldığını söylemek mümkündür. Bunun dışında uzun süreli depolama için uygun türlerde bile hasat zamanı benzeri nedenden dolayı çok önemlidir. Hasat edilen meyvelerin hasat zamanı, ne bu zamanın öncesinde, ne sonrasında ve olması gereken şekilde tam zamanındaki günlerde yapılmalıdır. Bu durum meyvenin depolamasındaki süreyi uzatabilmek için, hasat öncesinde ağacından aldığı katı madde ve şeker miktarı ile ilişkilendirilmektedir.
Kontrollü atmosferde Nar
Narın kontrollü atmosfer şartları O2 için %3 ve üzeri, CO2 için % 8-12 aralığındadır. Kontrollü atmosfer ile bahçeden gelen botyritis başta olmak üzere özellikle depo içi kontaminasyonu kontrol altında tutmak, iç zar kararmasını kontrol altında tutmak mümkündür. Uygun sıcaklık ve gaz değerleriyle narın depolama süresi 7 aya kadar çıkabilmektedir. Bu sure boyunca meyve neredeyse depoya girdiği kaliteyi koruyarak depolanabilmektedir. 7 ay gibi uzun dönem hedeflendiğinde narın sulu ve şekerli yapısından dolayı üşüme zararına karşı sıcaklığı yaklaşık 7 derecelere çıkartmak gerekli. Bununla birlikte net depolama protokol değerleri (O2, CO2, Sıcaklık ve Nem) meyvenin o sezondaki hasat zamanı, meyvenin yetiştiği yılın iklimi, hangi nar türü olduğu, toprak / sulama / hasat şekli itibariyle bahçe özellikleri gibi birçok durumdan dolayı değişiklik gösterebilmektedir. Tam kontrollü atmosfer protokolleri için uzman kuruluşlardan, üniversitelerin ilgili bahçe bitkileri bölümlerinden, konusunda deneyimli özel danışmanlardan da muhakkak bilgiler ve profesyonel destek alınmalıdır.
Kontrollü atmosferde nar depolama sistemleri için çözüm ortağı olarak bizi tercih eden müşterilerimize özel olarak konu ile ilgili en doğru ve uygun çözümü sağlayacak konusunda uzman kuruluş ya da kişilere yönlendirme yapmaktayız.
Trabzon Hurması
Takım | Ebenales (Diospyrales) |
Familya | Ebenaceae (Abanozgiller) |
Cins | Diospyros |
Anavatanı Çin’dir. Kültürü 5-6.yy da başlamıştır. Buradan Japonya’ya yayılmış, büyük ölçüde üretimi yapılmıştır (Japon elması). Daha sonra Hindistan, Seylan, Avustralya’ya ve diğer ülkelere yayılmıştır. Subtropik iklim kuşağında yetişmekle birlikte ılıman iklim kuşağında da yayılmıştır. Ülkemizde çok eskilerden beri yetiştiriciliği yapılmaktadır. A vitamini ve karbonhidratlarca zengindir ancak kalorisi düşüktür. Genellikle yabani tiplerin besin değeri daha yüksektir. Lif bakımından zengindir. Yapraklarını döken bir türdür ve -12°C hatta bazı çeşitler -18°C gibi düşük sıcaklıklara dayanabildiği için deniz kenarındaki bölgelerde olduğu kadar ılıman iklime sahip bazı iç bölgelerde de dağınık ağaçlar şeklinde yetiştiriciliğine rastlanmaktadır.
Uzun sureli depolamaya uygun değerli türler
Hachiya, Saijo, Tamopan, Tanenashi, Hıratanenashi, Fuyu, Hanafuyu, Izu, Matsumoto Wase Fuyu, O’Gosho, Jiro, Suruga, Maekawa Jiro, Ichikikei Jiro, Kaki Tipo
Trabzon Hurmasının Hasadı
Trabzon hurması meyvelerinin uygun zamanda derimi önemlidir. Meyveler, tam iriliklerini aldıkları ve meyve kabuğunun yeşil renginin kaybolup çeşide has turuncu veya koyu turuncu rengi aldığı zaman sertken toplanmalıdır. Derim sırasında meyveler çekilerek dalından koparılmaz. Dallar çok gevrek olduğu için kırılabilir veya meyvenin çanak yaprağı ağaçta kalarak meyvenin olgunlaşmadan önce çürümesine neden olur. İstenmeyen bu durumların olmaması için meyveli dal sol elle tutulup öbür elle itinalı bir şekilde meyve daldan koparılır. Eğer meyve sapı uzunsa sap çanak yaprakları üzerinden kesilerek derilmelidir.
Trabzon Hurması için uygun şartlar
Tüm meyvelerde olduğu gibi, ürün hasat sonrasında bir an önce depoya getirilmeli, ön soğutma ile iç çekirdek sıcaklığı düşürülerek soğuk zincire sokulmalıdır. En kısa surede iç çekirdek sıcaklığının düşürülmesi, uzun süre depolama için bütün meyvelerde olduğu gibi Trabzon hurmasında da altın kuraldır. Mevcut üründe depolama süresini maksimize etmek buna bağlıdır. Trabzon hurması çeşitlerinin çoğu soğuk depoda -1 ve 1°C’de ve % 80-90 nemde 2-4 ay kadar muhafaza edilebilir.
Kivi
Takım | Dialypetalae |
Familya | Actinidiaceae |
Cins | Actinidia (Işın) |
Güney ve doğu Asya. Kivi türleri Sibirya ve Japonya’dan Çin’e, Tayland, Malezya ve Endonezya’ya kadar yayılmıştır. Buralarda meyveler doğadan toplanarak tüketilmiştir. Actinidia deliciosa Avrupa’ya ilk kez 1847 yılında bitkisi götürülmüştür. Ferahlatıcı ve hoş bir tada sahip olan meyve, taze tüketilebildiği gibi, meyve salataları ve tatlılarda, özellikle yaş pastalarda kullanılmaktadır. C vitamini bakımından zengindir. Kivi meyvesi yaklaşık bir günlük ihtiyacı karşılamaya yeter. Potasyumca zengindir, iyi bir Mg kaynağıdır. Laksatif (bağırsak gevşetici) etkisi vardır. Kışın -6.5oC ile -10oC, ilkbaharda sürgünler 0.5C ve sonbaharda meyveler -2oC’nin altındaki sıcaklıklarda zarar görür. Donlara hassastır. Sıcaklığın -1oC veya -2oC’ye ½ -2 saat düşmesi sürgünleri öldürür.
Uzun sureli depolamaya uygun değerli türler
Hayward, Burano, Allison, Abbott, Monty, Matua, Tomourı
Kivinin Hasadı
Kivi klimakterik bir meyvedir. Meyveler omca üzerinde olgunlaşmaz. Hasat edildikten belli bir süre sonra yeme olumuna gelir. Hasat olgunluğu refraktometre ile SÇKM ölçülerek anlaşılır. Hasat esnasında meyveler sert olsa da çok hassastır ve zedelenmemelidir.
Hasat için SÇKM = %7-9
Uzun süre depolama için SÇKM = %6.2-8 + sertlik = 7-10kg
Kivi hasadında havanın hasat zamanının sezonsal olarak kuru olması çok önemlidir. Örneğin hasat yağış sonrası yapılamalıdır. Her hangi nedenden dolayı bir nemlilik durumu, meyvede botyritis mantarının oluşmasına neden olur.
Kivinin depolanması için uygun şartlar
Tüm meyvelerde olduğu gibi, ürün hasat sonrasında bir an önce depoya getirilmeli, ön soğutma ile iç çekirdek sıcaklığı düşürülerek soğuk zincire sokulmalıdır. En kısa sürede iç çekirdek sıcaklığının düşürülmesi, uzun süre depolama için bütün meyvelerde olduğu gibi kivide de altın kuraldır. Mevcut üründe depolama süresini maksimize etmek buna bağlıdır. Hasat sonrasında meyveler hızla su kaybeder. Hızlı ön soğutmadan sonra soğuk odaya alınmalıdır. Kivi olgunlaşma döneminde dahi çok az miktarlarda etilen üretir ancak etilene aşırı hassas bir meyvedir. Bu nedenle depoda etilen çıkaran elma gibi diğer meyve türleri ile bir arada tutulmamalıdır. Depoda özel dizayn yapılarak meyvelerin sevki sırasında dahi diğer meyveler ile karıştırılmaması kritiktir. Meyveler 0°C’de ve %95 nispi nemde muhafaza edilir. Meyveler dona hassastır. 0°C’nin altına düşülmemelidir.
Kontrollü Atmosferde Kivi
Kontrollü atmosfer şartlarında düşük oksijen kivinin olgunlaşmasını geciktirerek normal depolama sürelerinin üzerine 3-4 ay eklemektedir. Yüksek tutulan karbondioksit ise kivideki sertliği korumaya yardımcı olur. Ancak gereğinden fazla düşük oksijende veya gereğinden yüksek CO2 ise meyvede iç çürümelerine neden olur.
Kivi etilene karşı aşırı hassas bir meyve olduğundan kivinin kontrollü atmosfer depolamasında etilen yakıcılara ihtiyaç duyulmaktadır. Etilen yakıcılar ile birlikte olmak üzere kivinin uzun süre depolamasında kontrollü atmosferli depolar başarı ile kullanılmaktadır ( 0°C sıcaklık, %2 O2, %5CO2). Örneğin Hayward çeşidi bu koşullarda 6-7 ay kadar depolanabilir.
Üzüm
Takım | Rhamnales |
Familya | Vitaceae |
Cins | Vitis |
Üzüm, yaprak döken odunsu asmaların (asmagiller (Vitaceae) familyasının) vitis cinsinden çiçekli bitki meyvesinin adıdır. Üzüm dünyada kültürü yapılan en eski meyve türlerinden biridir. Beyaz üzümler aslında yeşil renklidir ve evrimsel olarak mor üzümden gelir. Üzümün %81 su, %18’i karbonhidrat, %1’i protein ve ihmal edilebilir miktarı da yağdır. 100-gram üzüm, başka mikro besin içermeyen 288 kilojoule gıda enerjisi ve orta miktarda da K vitamini kaynağıdır. Günlük olarak ortalama 10°C olması gereken hava sıcaklığı, bu değerin altına düştüğünde asma gelişimi durur. Üzüm meyvesinin gelişmesi için yıllık sıcaklık toplamının en az 1600°C olması gerekmektedir. Bu oran farklı çeşitlere göre değişkenlik göstermekte ve 3000°C’ lere kadar çıkabilmektedir.
Uzun sureli depolamaya uygun değerli türler
Red Globe, Pembe Gemre, Trakya İlkeren, Yalova İncisi, Sugraone, Cardinal, Hamburg Misketi, Merlot, Bornova Misketi, Syrah (Şiraz), Mevlana, Ugni Blanc Macabeau, Kabarcık
Üzümün Hasadı
Üzüm salkımları çoğunlukla el ile hasat edilir. Hasat bıçak, makas veya elektrikli aletler kullanılarak yapılır. Tüm salkımlar kesildikten sonra, çalışanlar salkımları sepetlere yerleştirir ve devamında özel depolarda (sofralık üzüm çeşitleri) muhafaza edilirler. Sofralık çeşitlerin hasadı mekanik hasada uygun değildir, dolayısıyla sadece elle yapılabilir. Çünkü mekanik hasat, meyvelerde yaralanma ve morluk oluşumu gibi sorunlara neden olur.
Üzümün depolanması için uygun şartlar
Tüm meyvelerde olduğu gibi, ürün hasat sonrasında bir an önce depoya getirilmeli, ön soğutma ile iç çekirdek sıcaklığı düşürülerek soğuk zincire sokulmalıdır. En kısa surede iç çekirdek sıcaklığının düşürülmesi, uzun süre depolama için bütün meyvelerde olduğu gibi üzümde de altın kuraldır. Mevcut üründe depolama süresini maksimize etmek buna bağlıdır.
Üzüm botyritis mantarının en çok mücadele edildiği meyvelerdendir. Bu amaçla hasat sonrası depoya getirildiğinde (SO2 – kükürt dioksit ile fümigasyon yapılmalı, ardından da kükürt pedleri ile kasalanmalıdır. Kasa içinde perforeli özel MAP – modifiye atmosfer paketleri ve altına yerleştirilmiş kükürt pedleri ile yaygın olarak kullanılan depolama yöntemlerindendir.
Üzüm depolamada kullanılan kükürt gaz olarak yüksek abrasif gazlardandır. Bu nedenle soğutma aksamları ve oda aksesuarları paslanmaz çelik malzemelerden seçilmelidir.
Genel olarak meyve türlerinde depolana bilirlik açısından en önemli faktörlerden bir tanesi de meyvenin şeker oranıdır. Meyvedeki yüksek şeker oranı fermentasyonu hızlandıran bir özelliktir. Dolayısı ile aynı meyvenin farklı daha tatlı olan türünde dahi depolama süreleri ters orantı ile kısaldığını söylemek mümkündür. Bunun dışında uzun süreli depolama için uygun türlerde bile hasat zamanı benzeri nedenden dolayı çok önemlidir. Hasat edilen meyvelerin hasat zamanı, ne bu zamanın öncesinde, ne sonrasında ve olması gereken şekilde tam zamanındaki günlerde yapılmalıdır. Bu durum meyvenin depolamasındaki süreyi uzatabilmek için, hasat öncesinde ağacından aldığı katı madde ve şeker miktarı ile ilişkilendirilmektedir.
Kontrollü Atmosferde Üzüm
Kontrollü atmosferde üzüm yüksek karbondioksit ile depolanarak botyritis mantarı baskılanır. Düşük oksijen ve yüksek karbondioksit değerleri de sap kurumasını geciktirir. Kontrollü atmosferde depolama süreleri ile normal depolama süreleri ile aynı denilebilir. O2 için % 6 – 11; CO2 için ise %10 – 15 aralığında uygulanmaktadır. Sülfür pedi + MAP poşetlere alternatif yöntemdir. Ancak Üzüm için depolamada gerekli karbondioksit gazını meyve kendi üretemediğinden, karbondioksit kaynağı ve otomasyon üzerinden KA depoya ya da KA paletlerin içine enjeksiyon ile verilmesi gerekmektedir.
Yaban Mersini
Takım | Ericales |
Familya | Ericaceae |
Alt Familya | Vacciniaceae |
Cins | Vaccinium |
Geniş bir yayılış sahası vardır. Pireneler, Alpler ve Kafkasya; Asya’da Japonya ve Çin son olarak Kuzey Amerika’da Sierra Nevada ve Kayalık Dağlarında bulunur. Türkiye’de Karadeniz’in kuzey doğusunda rastlanır. Bozkır, tundra, fundalık ve kozalaklı orman altlarında deniz seviyesinden 1700–3400 m yükseltideki ıslak asidik topraklarda yetişir. Kahverengi gövdeli ortalama 10–75 cm, bazen 1 m’ye kadar çıkabilen yaprak döken bir çalıdır. Yaprak kenarı tam olan ucu yuvarlak oval yapraklar 4–30 mm uzunluğunda ve 2–15 mm genişliğinde mavi-yeşil ağsı damarlıdır. 4–6 mm uzunluğunda vazo biçimindeki soluk pembe sarkık çiçekleri vardır. Yaz sonunda olgunlaşan tatlı, küçük sulu ve etli meyvesi 5–8 mm çapında koyu mavi-siyahdır.
Uzun sureli depolamaya uygun değerli türler
Bluecrop, Chandler, Spartan, Elliott, Bluegold
Yaban Mersini Hasadı
Yaban mersini farklı zamanlarda olgunlaştıkları için olgunlaşma periyodu boyunca haftada en az bir kez hasat yapılmalıdır. Uzun süreli depolama yapılacak meyvelerde el ile hasatta olgun meyveler başparmak ile işaret parmağı yardımıyla salkımdan ayrılarak avuç içine doğru yuvarlatılmalıdır. Böylece olgunlaşmamış taneler salkımda kalır, hasat edilen taneler yara-bere almadan toplanmış olur. Hasat sırasında her iki elin de serbest hareket edebilmesi amacıyla sırta veya bele takılabilen kapların kullanılmasında yarar vardır. Yaban mersini yağmurlu havalarda hasat edilmez ve hasat sonrası mutlaka ön soğutma yapılarak meyvelerin sıcaklığının düşürülmesi gerekir. Böylece meyvelerin raf ömrü artırılmış olur.
Bu klasik hasat yöntemine ilave olarak yaban mersini için geliştirilmiş özel el aletleri – hasat tarakları da kullanılmaktadır. Bu toplama yöntemleri uzun süreli depolama yapılacak hasat için çok uygun değildir.
Bu gibi değerli üzümsü meyvelerde bugün artık hasat kontrol otomasyon sistemleri kullanılmaktadır. Bu kontrol sistemi hasat eden kişinin elindeki barkod cihazı ile hasat edip topladığı ürünlerin kasalarını kendi adına barkodlayarak depoya göndermesi şeklinde olur. Bu bilgiler içinde ilgili kasayı kimin hasat ettiği, hangi tarih ve saatte topladığı, aynı toplayıcının diğer kasaları ile kıyaslandığında hasat hızı gibi tüm verileri kolayca bir araya getirir. Depolama sonucunda hasada bağlı sıkıntılar var ise bu şekilde tespit edilir ve personelin bu hatayı tekrarlaması engellenir.
Yaban Mersini depolanması için uygun şartlar
Tüm meyvelerde olduğu gibi, ürün hasat sonrasında bir an önce depoya getirilmeli, ön soğutma ile iç çekirdek sıcaklığı düşürülerek soğuk zincire sokulmalıdır. En kısa surede iç çekirdek sıcaklığının düşürülmesi, uzun süre depolama için bütün meyvelerde olduğu gibi yaban mersininde de altın kuraldır. Mevcut üründe depolama süresini maksimize etmek buna bağlıdır. Yaban mersini -0.05oC – 0oC sıcaklıkta 90-95% bağıl nem ile yaklaşık iki hafta depolanabilir.
Başta yaban mersini – blueberry olmak üzere üzümsü meyvelerin depolanmasında her paleti ayrı şartlandırabilen kontrollü atmosfer paletleri kullanılmaktadır. Bu paletler değerli üzümsü meyvelerin depolama tekniği ve satış operasyonu konularında esneklik sağlarlar. Bu meyve gruplarında palet sistemli yada normal soğuk depolar kullanılabilir. Ancak Diğer meyve depolarına göre çok daha küçük ölçekli olmalıdırlar. Bunun nedeni oda içi sıcaklığının homojen olması için soğutma sirkülasyonunun garanti altına alınma gereksinimidir.
Kontrollü Atmosferde Yaban Mersini
Yaban mersini meyvesi kontrollü atmosferde 10-12 haftalara kadar özel örtülü paletlerde depolanabilmektedir. Ortalama atmosfer değerleri % 2.5 – 3.5 O2 ve %9-11 CO2 aralığındadır. Karbondioksit meyve türüne göre daha da yüksek uygulamaları pratikte mevcut olmakla birlikte yüksek karbondioksit meyvede küf ve botyritis mantarını baskılamak için kullanılır.
Genel olarak meyve türlerinde depolana bilirlik açısından en önemli faktörlerden bir tanesi de meyvenin şeker oranıdır. Meyvedeki yüksek şeker oranı fermentasyonu hızlandıran bir özelliktir. Dolayısı ile aynı meyvenin farklı daha tatlı olan türünde dahi depolama süreleri ters orantı ile kısaldığını söylemek mümkündür. Bunun dışında uzun süreli depolama için uygun türlerde bile hasat zamanı benzeri nedenden dolayı çok önemlidir. Hasat edilen meyvelerin hasat zamanı, ne bu zamanın öncesinde, ne sonrasında ve olması gereken şekilde tam zamanındaki günlerde yapılmalıdır. Bu durum meyvenin depolamasındaki süreyi uzatabilmek için, hasat öncesinde ağacından aldığı katı madde ve şeker miktarı ile ilişkilendirilmektedir.
Frenk Üzümü
Takım | Saxifragales |
Familya | Grossulariaceae |
Cins | Ribes |
Tür | R. Rubrum |
Batı Avrupa (Belçika, Fransa, Almanya, Hollanda, Kuzey İtalya Kuzey İspanya ve Portekiz’de doğal olarak yetişmektedir. Yaprak döken bir çalı türü olup normalde 1,1,5 metre kadar boylanabilmektedir, nadiren boyu 2 metreye varabilmektedir. Çiçekleri sarı-yeşildir, 4–8 cmlik çiçek salkımları, olgunlaşınca şeffaf kırmızı yenilebilir 8–12 mm çapında üzümlere döner. Her üzüm salkımında 3-10 arası meyve olur. Yazın ortasından sonuna kadar her bir çalıdan 3-4 kilo arası meyve alınabilir. Genel olarak yarı gölge veyahut tam aydınlık ortamlardan hoşlanan frenk üzümü çalıları pek çok toprakta da yetişebilir. Az bir ihtiyacı bulunduğundan bahçe bitki olarak rahatlıkla yetiştirilebilmektedir. Bağ kurulacak bölgenin yıllık aktif sıcaklık toplamının en az 16oC derece olması gerekir. Rantabl bağcılık yapabilmek için, yıllık ortalama sıcaklık 9-21oC derece ve sıcak aylar ortalaması 17-20oC derece olmalıdır.
Frenk Üzümünün depolanması için uygun şartlar
Tüm meyvelerde olduğu gibi, ürün hasat sonrasında bir an önce depoya getirilmeli, ön soğutma ile iç çekirdek sıcaklığı düşürülerek soğuk zincire sokulmalıdır. En kısa surede iç çekirdek sıcaklığının düşürülmesi, uzun süre depolama için bütün meyvelerde olduğu gibi frenk üzümü de altın kuraldır. Mevcut üründe depolama süresini maksimize etmek buna bağlıdır.
Önemli Not: Meyvelerle ilgili verilen buradaki veriler, bilimsel olarak tavsiye edilen veriler olmak ile birlikte, belirli bir bölgeye özgü olmayan genel saklama koşullarını içermektedirler. Bu nedenle, sadece gösterge niteliğindedir ve bu bilgilerden hiçbir sorumluluk ya da hak elde edilemez. Daha detaylı profesyonel ve ürününüze uygun tavsiyeler için yerel araştırma kurumlarına ya da üniversitelerin ilgili bölümlerine danışılmalı ve profesyonel destek alınmalıdır.